Hoe serieus is moslimdiscriminatie?

Nederlandse moslims voelen zich vaker gediscrimineerd dan moslims in de meeste andere Europese landen, bleek vorige maand uit een door het Europees Agentschap voor Grondrechten gehouden onderzoek onder ruim 10.000 moslims in vijftien EU-lidstaten.

In het licht van deze resultaten, is de uitkomst van een door ons in februari jongstleden door TransCity en Motivaction gehouden onderzoek relevant om breder te delen. De aanleiding vormde verschillende interviews met professor Ruud Koopmans. De wetenschapper concludeerde uit eigen onderzoek dat tien tot twintig procent van de moslims binnen en buiten Europa bereid is geweld te accepteren om de islam te verdedigen; ook geweld tegen burgers.

De conclusies van Ruud Koopmans brachten ons tot de volgende vraag. Wat zou er gebeuren als je vergelijkbare vragen aan niet-moslims zou voorleggen? Concreet: in hoeverre zijn autochtone Nederlanders bereid, ter verdediging van de Nederlandse normen en waarden, geweld te accepteren tegen de (volgens velen oprukkende) islam?

Omdat het in ons huidige maatschappelijke debat minder gaat over de christelijke normen en waarden versus de islamitische, maar vaker over de Nederlandse normen en waarden versus de islamitische, is in de vraagstelling bewust voor die laatste door veel burgers ervaren tegenstelling gekozen.

De vragen zijn tussen 22 en 27 februari 2017 beantwoord door 1051 Nederlanders uit het StemPunt-panel van Motivaction. De steekproefomvang is representatief voor Nederlanders in de leeftijd van 18 tot 70 jaar.

Wat blijkt? Van alle ondervraagden vindt maar liefst 61% dat de Nederlandse normen en waarden onder druk staan door immigratie uit moslimlanden. Verder zegt 50% dat de Nederlandse normen en waarden daadwerkelijk worden bedreigd door de islam. Van alle ondervraagden vindt 27% dat ’in het uiterste geval geweld mag worden gebruikt als de Nederlandse normen en waarden worden bedreigd door de islam.’ Daarnaast is 18% van de autochtone Nederlanders zelfs ‘persoonlijk bereid geweld te gebruiken’. Nog heftiger is de conclusie dat 17% van de Nederlanders vindt dat ‘geweld tegen moslims is gerechtvaardigd om de Nederlandse normen en waarden te verdedigen tegen de islam.’ Dat zijn meer dan 2 miljoen meerderjarige Nederlanders.

Natuurlijk is het van belang in vervolgonderzoeken eens de diepte in te gaan, om erachter te komen wat de geïnterviewden met hun antwoorden op deze vragen precies bedoelen. Deze resultaten geven echter vooral aan dat de ervaringen van Nederlandse moslims met discriminatie, zoals het onderzoek van het Europees Agentschap voor Grondrechten aantoont, niet verrassend zijn. Er is over en weer sprake van heftige emoties die uitmonden in het uiten van oordelen over elkaar. Bovendien laten ook onderzoeken van het SCP en het College voor de Rechten van de Mens zien dat er daadwerkelijk sprake is van discriminatie in onze maatschappij, en dat deze zich niet beperkt tot de arbeidsmarkt.

Tegelijkertijd zien we weinig inspanningen om discriminatie tegen te gaan. Er wordt gesignaleerd en gemonitord, maar gezien de confronterende resultaten mag het daar niet bij blijven. Met de uitkomsten van de onderzoeken moet meer worden gedaan dan uitsluitend constateren; hier ligt een schone taak voor het nieuwe kabinet!

Dit artikel van René Romer van TransCity en Ahmed Ait Moha van Motivaction werd eerder (oktober 2017) gepubliceerd op de opiniesite Joop van BNNVARA.