Opinie

Foto November 1995. PLO-leider Yasser Arafat bezoekt in Tel Aviv de privéwoning van Leah Rabin, de weduwe van de dan net vermoorde Israëlische premier Yitzhak Rabin. Hij condoleert Leah Rabin met het verlies van haar man en noemde Rabin een vredesheld en persoonlijke vriend. In het midden op deze foto zit Yossi Ginosar, een vriend van de familie Rabin.

De maand juli. In Frankrijk werden acht synagogen aangevallen. Een Joodse supermarkt en drogisterij werden geplunderd. Er waren leuzen hoorbaar als ‘Dood aan de Joden’ en ‘Snij hun kelen door’.

In Duitsland werden molotovcocktails gegooid in de Bergische synagoge van Wuppertal, een synanoge die ook tijdens de Kristallnacht in 1938 werd vernietigd. Een zekere imam Abu Bilal Ismail riep op tot het ‘vernietigen van de zionistische Jood.’ In Frankfurt sneuvelden de ruiten van de woning van een campagnevoerder tegen antisemitisme. Een oudere Joodse man werd in elkaar geslagen tijdens een pro-Israël demonstratie in Hamburg. Een orthodox-Joodse tiener kreeg een klap in zijn gezicht in Berlijn. In verschillende steden waren slogans als ‘Hamas, Hamas, alle Joden aan het gas’ hoorbaar.

Dit zijn nog maar een paar voorbeelden van de talloze incidenten die de Britse krant The Guardian liet optekenen. Sinds het hernieuwd uitbreken van de Gaza-oorlog, is het aantal antisemitische incidenten snel gegroeid. ‘Dit zijn de ernstigste gebeurtenissen sinds de Nazi-tijd’, aldus Dieter Graumann voorzitter van de Duitse Centrale Joodse Raad. Roger Cukierman van de Frans-Joodse koepelorganisatie Crif zegt: ‘ze schreeuwen niet meer dood aan Israël, ze schreeuwen dood aan de Joden’. De vice-president van Crif weigert te geloven dat deze incidenten alleen worden veroorzaakt door de recente Gaza-oorlog: ‘Ze leggen een veel diepgaander probleem bloot.’

Maar ook ‘omgekeerd’ is er in Europa sprake van agressie en geweld. De Franse regering bestudeert de mogelijkheid om de ‘Ligue de défense juive’ te ontbinden. Twee leden van deze Franse tak van de in de Verenigde Staten verboden Jewish Defense League werden onlangs tot tien maanden gevangenisstraf veroordeeld omdat ze de auto van een Joodse blogger vernielden met een kneedbom. De blogger had zich tegen de Israëlische regering gekeerd. Vorige maand zetten leden van deze ‘Ligue de défense juive’ met stenen, stoelen en tafels de aanval in op pro-Palestijnse demonstranten, die vervolgens op de vlucht sloegen.

Ook Nederland kent inmiddels talloze incidenten. Het samenleven tussen verschillende gemeenschappen is niet makkelijk in een omgeving waarin de bevolkingssamenstelling in een periode van enkele tientallen jaren zo radicaal is veranderd en er in de dagelijkse praktijk vaak geen sprake is van gelijke kansen voor iedereen. Dat brengt altijd, waar ook ter wereld, problemen met zich mee. Het is de verantwoordelijkheid van regeringsleiders, ‘vertegenwoordigende’ organisaties van verschillende bevolkingsgroepen, en de media om zaken niet op de spits te drijven. Toch blijken oproepen tot een evenwichtige benadering te vaak aan dovemansoren gericht.

Israëlische regeringswoordvoerders zetten kritiek op Israël meestal op één lijn met antisemitisme. Bedenk daarbij dat de huidige premier Benjamin Netanyahu in 1995 medeverantwoordelijk was voor het creëren van een Israëlisch maatschappelijk klimaat waarin de toenmalige Israëlische premier Yitzhak Rabin, die een persoonlijke vriendschap met PLO-leider Yasser Arafat had opgebouwd, werd vergeleken met een Nazi en Adolf Hitler. Dat maatschappelijke klimaat resulteerde uiteindelijk in de moord op Rabin door de Joodse extremist Yigal Amir, waarna het vredesproces nooit meer serieus op gang is gekomen. Dat de in die tijd felle tegenstander van het vredesproces en huidige premier Netanyahu kritiek op Israël ten onrechte gelijk stelt aan antisemitisme komt sommige ‘voormannen’ met een islamitische achtergrond uitstekend van pas, zoals de hierboven genoemde Duitse imam Abu Bilal Ismail.

Het was daarom teleurstellend dat ook premier Rutte enkele weken geleden de voorspelbare oneliners van Benjamin Netanyahu kopieerde, vooral omdat dit niet bevorderlijk is voor het wegnemen van onderliggende spanningen in Nederland. Premier Rutte vertegenwoordigt immers ook miljoenen Nederlanders die anders over het Israëlisch-Palestijnse conflict denken dan hijzelf. Minister Timmermans corrigeerde Rutte vorige week enigszins, onder meer door te schrijven dat het Israëlisch-Palestijnse conflict niet mag uitmonden in een strijd in Nederland tussen Joden en moslims.

Er zijn perioden in de geschiedenis geweest waarin veel Joden, moslims en christenen in Jeruzalem en elders in de wereld vreedzaam naast en met elkaar leefden. Ook vandaag zijn er overal in de wereld Joden en moslims die ondanks het Israëlisch-Palestijnse conflict vriendschappelijk met elkaar omgaan. Er zijn zelfs talloze gemengde relaties tussen Joden en moslims, ook in Israël/Palestina.

Zoals we allemaal weten, is er niet zoiets als ‘de’ Jood of ’de’ moslim. Er zijn waarschijnlijk vele honderden miljoenen moslims in de wereld die, net als de toenmalige PLO-leider en latere PNA-president Arafat, weinig van organisaties als Hamas en de Moslimbroederschap moeten hebben. Maar ook wereldburgers met een Joodse achtergrond worden gekenmerkt door een diversiteit aan meningen. In Nederland kennen we mensen met een Joodse achtergrond die nadrukkelijk de positie van de Israëlische regering verdedigen. Daarnaast zien we Joodse Nederlanders die noch voor de ene noch voor de andere kant partij kiezen. En tot slot zijn er talloze Joodse Nederlanders die juist weer de Palestijnse kant van de zaak een warm hart toedragen.

Al in de jaren tachtig waren in Nederland enkele van de meest fanatieke strijders voor de Palestijnse zaak mensen met een Joodse achtergrond, waaronder een man die het merendeel van zijn familie in Auschwitz had verloren. Ook was in die tijd de Joods-Palestijnse vriendschapsvereniging actief. De voorzitter van het Palestina Komitee Rotterdam is een Joodse man. En natuurlijk kennen we de organisatie ‘Een Ander Joods Geluid.’ In de Verenigde Staten zien we de laatste tijd een toenemend aantal Joodse jongeren dat de nogal kritiekloze houding van hun ouders jegens de huidige Israëlische politiek niet meer deelt.

In Nederland hebben regering en media een grote verantwoordelijkheid om ontsporingen in ons land te voorkomen. Het is uitstekend dat premier Rutte met Joodse organisaties heeft gepraat! Maar het is net zo belangrijk als premier Rutte ook eens de talloze Palestijnse Nederlanders zou uitnodigen die familie en vrienden in Gaza hebben!

Joden en moslims in Nederland hebben veel meer gemeenschappelijk dan veel media suggereren. De Palestijnse strijd voor een rechtvaardige oplossing van het conflict met Israël is bovendien geen islamitische strijd. Dat wordt er door sommige belangengroeperingen en landen van gemaakt, en te veel media nemen die versimpeling van de werkelijkheid maar wat graag over.

De Palestijnse ambassadeur bij de Verenigde Naties is een christen. Ook andere woordvoerders van de Palestijnse Nationale Autoriteit, zoals onder meer Saeb Erakat en Hanan Ashrawi, zijn christenen. Fairuz, de Libanese zangeres van Palestijnse solidariteitsliederen als ‘Jerusalem in my heart’, is een christen. Desondanks zien we dus ook in de Nederlandse media dat het conflict tussen Israël en Palestina wordt vernauwd tot een conflict tussen Joden en moslims.

Op 25 juli berichtte het NOS Journaal: ‘Voor moslims is het vandaag de laatste vrijdag voor het einde van de ramadan. En die dag wordt traditioneel gebruikt om te demonstreren tegen Israël.’

Welke Surinaamse moslim heeft ooit op de laatste vrijdag van de vastenmaand ‘traditioneel’ tegen Israël gedemonstreerd? Meer dan 99% van de anderhalf miljard moslims in de wereld heeft op de laatste vrijdag van de ramadan waarschijnlijk nog nooit ‘traditioneel’ tegen Israël gedemonstreerd!

Wanneer het misschien wel meest gerespecteerde nieuwsorgaan van Nederland zich bezondigt aan dit soort slordige berichtgeving, dan staat ons land mogelijk nog heel wat onderlinge spanningen te wachten. Het wordt hoog tijd dat media en politiek hun maatschappelijke verantwoordelijkheid nemen.