Individualisering

In de jaren zestig en zeventig gingen individualisering en secularisme hand in hand. Minder bekend is dat islamisering, een keerzijde van secularisme, soms eveneens een uiting is van individualisering, met name de meest zichtbare vorm ervan, de vorm die zich uit in het dragen van allerlei religieuze attributen.

In Cairo is een nieuwe kledingcode ontwikkeld waarmee vrouwen die actief zijn in het openbare leven zich onderscheiden door islamitische herkenningstekens. Dat heeft niets te maken met traditie.  Zo zijn ze ingenieur, werken ze in een kantoor, rijden ze auto, maar omdat ze ook moslima zijn, dragen ze een hoofddoek, terwijl hun moeder die mogelijk juist niet droeg.

In Nederland zien we ook steeds vaker dat het dragen van religieuze attributen door moslima’s een individuele keuze is, niet ingegeven door ouders of familie, maar  door de draagster zelf.

In NRC Handelsblad van vandaag zegt Oliver Roy, hoogleraar aan het European University Institute in Florence, dat islamisering weliswaar een reëel verschijnsel is, maar dat het niet is wat het lijkt of sommigen ervan willen maken, zoals blijkt uit bovenstaande voorbeelden.

“Het geboortecijfer onder moslims in Europa daalt snel en nadert het gemiddelde, en het geboortecijfer in de landen van herkomst daalt ook”, aldus Roy. ”Tunesië heeft nu een lager geboortecijfer dan Frankrijk, in Iran is het al gedaald tot 1,7 kind per vrouw, dus onder vervangingsniveau. Islamisering is demografisch gezien een hersenspinsel.”

Toch is er dus volgens Roy wel zoiets als islamisering, maar in weerwil van de grotere zichtbaarheid is dat geen expansie, maar een contractie van de islam. “Islamisering is de terugkeer, wereldwijd, van meer expliciete vormen van religiositeit onder moslims. De toegenomen zichtbaarheid van de islam, in het westen en in de islamitische wereld, is juist het gevolg van het feit dat secularisme heeft gewonnen.” “Islamisering”, aldus Roy, “is de keerzijde van secularisme”, maar ze heeft vaak wel dezelfde individualiseringstendensen.