Positieve discriminatie in Brazilië

De Braziliaanse senaat heeft eerder deze maand ingestemd met een wet die de helft van de opleidingsplaatsen op federale universiteiten reserveert voor mensen die een diploma hebben behaald op een openbare school. De opleidingsplaatsen worden vervolgens verdeeld op basis van de raciale verhouding in elke deelstaat.

De wet, die neerkomt op positieve discriminatie, gaat nu naar de Braziliaanse president Dilma Roussef. De verwachting is dat Roussef de wet goedkeurt. De wet komt er op neer dat Brazilianen met een Afrikaanse en inheemse afkomst met voorkeur op universiteiten worden toegelaten, zelfs wanneer het niveau van de vooropleiding op een openbare school eigenlijk te laag is.

Er is veel kritiek op deze wet. “Natuurlijk bestaat er racisme, maar wij zijn geen racistisch land”, zegt juriste Kaufmann in NRC Handelsblad. Er wordt volgens haar vooral gediscrimineerd op basis van armoede. Mogelijk is dat een juiste constatering, maar de consequentie daarvan is wel dat onder meer in de Braziliaanse media de etnisch-culturele diversiteit van de bevolking slecht tot zijn recht komt.

Zo spelen in de immens populaire Braziliaanse soaps, acteurs van Afrikaanse afkomst geen of een zeer ondergeschikte rol. En toen een live concert van de Rotterdams-Kaapverdiaanse Suzanna Lubrano 2 jaar geleden tijdens prime-time op een grote landelijke Braziliaanse tv-zender werd uitgezonden, was dat volgens insiders de eerste keer dat een concert van een Afrikaanse artiest tijdens prime-time op een grote zender was te zien; dat werd vervolgens verklaard uit het gegeven dat haar begeleidingsband en special guest Candy Dulfer `blank` zijn.

Of het bij wet vastleggen van positieve discriminatie de oplossing is, moet blijken, maar niet te ontkennen valt dat er in Brazilië op dit gebied wel iets aan de hand is dat om een oplossing vraagt.